La crítica de las herramientas

"Erramienta" kontzeptua. Eskola barruko erraminta? Horren helburua?

                    ·Giza ekintzatik sortzen diren elementu arrazional guztiak, helburu zehatz bat lortzeko diseinatuak izan direnak. Elementu horien  barne ez dira soilik objektu fisikoak sartzen ( arkatza, inprimagailua,liburua....).Mekanismo abstraktuak eta instituzionalak ere erramintak dira, estatuaren erramintak (liburutegi, osasun zentroak, eskola, administrazio prozesuak, azterketa...). Erraminta guzti horien helburua produkzio eta gizarte industriala bizirautea da.

                       Herramienta hitza teknologiaren sinonimo moduan erabiltzen da.

                    ·Illich-ek zerbitzuen produkziorako erraminta abstraktuetan jarri zuen bere arreta: Hezkuntza,osasuna eta garraioa.

                       Eskola: Funtzionamendu atzeratua duten eta gizartearen etengabeko eboluzioari erantzuteko gai ez diren sistema . Bere ustez aurretik ezarritako ordena mantentzeko erakundea da, aldaketa oztopatzen duena. Hortaz, estatuaren erraminta bat da.

             

2.galdera:

·Illichek dio zerbitzuen gehegizko produkzioak inguru soziala ( lotura politikoak eta kultura) suntsitzen duela.

·Teknologiak bere kalte propioa dakar produkzio industrialean.

·Baloreak (Marx-en hitzak):

       ·Erabilelaren balorea: Gauza bat duen erabilgarritasuna naturala, gizakion bizitzarako baliagarria egiten duena.

      · Aldaketaren balorea: Ez da gauzaren propioa edo naturala, produkzioaren emaitza bazik. Abstraktua eta erlatiboa da. Honek erabilelaren balore ezberdinak elkarrekin zer proportzioan aldatzen diren adierazten du.

·Hezkuntzari lotutako adibidea: Umearengan hezkuntzarako motor naturala bere kuriositatea eta askatasuna da. Bere kabuz ikasteko gai da, bere erritmoa jarraituz. Kuriositate hori erabilera balore bat izango litzateke. Umea eskolan dagoenean,ordea, testuliburuekin eta irakaslearekin egiten du topo, ( eskolarekin). Horiek produzkio markatua eta baldintzatzen dute. Honela, horiekiko menpekotasuna garatu eta hasierako kuriositatea hori itzali egingo da. Bere interesak bahitu eta sistemaren interesetara moldatzen ditugu.

Zein da Illichen iritzia eskola eta irakaskuntzaren artean. Noiz dago gizarte bat "eskolatuta"?

· Gure gizartea eskolatuta dago pertsonen gaitasuna haien trebetasunetan oinarrituta neurtu beharrean, hauek eskolan eman duten denbora oinarrituta neurtzen denean. Eskola ez da ezagutzak eta konpetentziak transmititzeko bide egokiak. Honek pertsonak inhabilitatzen ditu: haien kabuz ikasi ezin dutela sartzen die buruan.

Zer da eskola eta zer egiten du gure gizartearekin?

Eskola polarizatzailea da: Bere funtzionamenduak klasezko estruktura berri bat sortu eta gizartea zatikatzen du. Eskolak desberdintasun sozialak eta gizarte pribilegioak mantentzen dituen mekanismo gaiztoa da.

           Segregazioa sozial berri bat da eta beste pobrezia mota bat sortzen ditu.

Eskolak gizartea bi talde nagusitan banatzen du:

             Pribilegiodunak: Aukera gehiago eta hobeagoak eskaintzen dituen eskolarizazio oso eta goi mailakoa duen gutxiengoa.

             Pobreak: Eskolarizazio urria izan duen gehiengo baztertua. Honentzat eskola beharrezkoa den loteria batean parte hartzeko aukera desorekatua baino ez da.

Bizitzaren medikazioaren aurrean Illichek emandako baieztapenak zer lotura du hezkuntzarekin?

Biak produkzioaren modu  industrialak sortutako kontraproduktibitatearen  fenomenoaren adibideak dira.

           Osasun arloan, instituzionalizaturiko medikuntza osasunaren kontrako eraso bihurtu dela dio.

Medikalizazioa: Diagnostikoen eta gaixotasunen terapien gaineko monopolio profesionala medikuen ( eskola) esku. Ospitaleak bihurtu dira osasun zerbitzuak (hezkuntza) eskaintzen dituzten toki bakarrak. Hortaz, autonomikoki sendatzeko gaitasuna (ikasteko gaitasuna) galdu eta instituzio horiekiko menpekotasuna garatu dugu.

Hurrengo egoerak bultzatu du "profesio" berri bat sortzera, zein da? Zer da burutzen dutena? Zu, etorkizuneko maisua bezala nola kokatzen duzu zure burua baieztapen honen aurrean?

Profesio inhabilitanteak/ tiranikoak....... Teknokrazia

Profesio hauek espertoaren figura sortzen dute (medikua, irakaslea, ingeniaria, abokatua...) eta elkarte profesionaletan antolatzen dira.

Beharrak definitzea eta asetzearen monopolioa hartzen dute.

Hauen esku, hiru botere konstituzionalak geratzen dira ( printzipio demokratikoa urratuz)

Botere legegilea

Botere judiziala

Botere betearazlea